شش ارزش مشترک همه آدم ها
جوان‌تر که بودم بسیاری از این باورها و سوگیری‌ها در دید من غیرمنطقی بودند. چه‌طور ممکن است مردم به چنین چیزهای احمقانه‌ای باور داشته باشند؟ اما هر چه بیشتر خواندم، سفر کردم و آدم‌های بیشتری دیدم، فهمیدم که ارزش‌ها و باورهایی که شاید برای من غریبه باشند، برای دیگران اغلب به دردی می‌خورند.متوجه شده‌ام که من هم، مثل دیگران، ممکن است باورهای عجیبی در سر بپرورانم و درست مثل آن‌ها دلایل پیچیده‌ای برای توجیهشان سر هم کنم. من هم مجموعه ارزش‌هایی دارم که به نظر خودم، بدیهی هستند و همه باید قبولشان کنند. اما اگر قرار است به نقطۀ اشتراک برسیم و در کنار هم زندگی کنیم، حداقل کاری که باید انجام دهیم، تلاش برای درک نگرش مردمانی است که مثل ما فکر نمی‌کنند.
جاناتان هایت، روان‌شناس مشهور آمریکایی، در کتاب “ذهن درستکار” می گوید که شش ارزش اخلاقی بنیادین و اولویت بندی آن‌ها ، تعیین‌گر رفتارمان است. باورهای ما، هر چه باشند، در نهایت به شش ارزش اصلی منتهی می‌شوند که همۀ انسان‌ها قبولشان دارند، اما وزن متفاوتی که به آن‌ها می‌دهند موجب اختلاف عقاید می شود.
این ارزش‌ها عبارت اند از:
۱. محبت: همۀ ما یک خانواده‌ایم و باید تا جایی که می‌توانیم نسبت به هم مهربان باشیم و به هم صدمه نزنیم.
۲. انصاف: جامعه باید تلاش کند که منصف باشد. عدالت باید برای همه یکسان باشد.
۳. تعهد: تعهد و وفاداری نسبت به جمع(خانواده، جامعه، گروه، تجارت و ملت) نیرویی است که جلوی فروپاشی را می‌گیرد.
۴. قانونمداری: قانون باید فصل الخطاب باشد تا هرج و مرج غلبه نکند.
۵. اخلاق: پاکدامنی، میانه‌روی، خودداری و اخلاق را پاس بداریم.
۶. آزادی: تا آنجا که به دیگران صدمه‌ای نزند، مردم باید در بیان، فکر و رفتار آزاد گذاشته شوند.
اما اختلافات از آنجا شروع می شود که در تقابل این ارزش ها، اولویت های ما با هم فرق دارد.
مثلا در حالی که آزادی‌خواهان مایلند بر محبت و انصاف تأکید کنند، محافظه‌کاران تا حدی تمایل دارند تعهد و قانون را ارزشمندتر بدانند .
