نبرد گالیپولی
ترتیب وتهیه : دکتربصیر کامجو
نبرد گالیپولی یا نبرد چناققلعه
نام جنگی است که در جنگ جهانی اول بین امپراتوری عثمانی و نیروهای ائتلافی (انگلستان، فرانسه و آنزاکها یعنی “ارتش مشترک استرالیا و زلاند نو” (Australian and New Zealand Army Corps: ANZAC) که در جنگ جهانی اول به عنوان پشتیبان انگلستان شرکت کردند.) ) در تنگه داردانل در گرفت.
این نبرد در 25 آوریل سال 1915 میلادی آغازشد و سرانجام در دسامبر سال 1915 با شکست نیروهای ائتلافی به پایان رسید. و در پایان ازهردو جبههٔ متفقین و متحدین بیش ازنیم میلیون نفر کشته و زخمی برجای ماند.
در این نبرد کشتیهای نیروی دریایی متفقین آسیب زیادی دیدند اما در پایان آنان فاتح جنگ جهانی اول شدند.
مصطفی کمال اتاتورک ، افسرترک در جنگ گالیپولی به شهرت رسید و پس از پایان جنگ و فروپاشی امپراتوری عثمانی بنیانگذار ترکیه نوین شد.
در برخی کشورها مانند استرلیا ، نیوزلند وترکیه هرساله یاد بود این نبرد گرامی داشته می شود
تاریخچه جنگ
در سال 1914 نیروهای متفقین (انگلیستان ، فرانسه ، نیوزلند وآسترلیا ) ، به فکر تصرف تنگه داردانل افتادند اما با اعلام بیطرفی دولت عثمانی، حملهای به آن صورت نگرفت.
پس از ورود دولت عثمانی به جنگ، وینستون چرچیل که در آن زمان وزیر دریانوردی انگلستان بود، به نقش کلیدی این منطقه برای تسخیراستانبول اشاره کرد و در نهایت توانست نظر خود را به کابینه وارتش انگلستان بقبولاند. هدف این نبرد به زانو درآوردن عثمانی و امکان ارتباط نزدیکتر با روسیه بود.
نخستین بار، در نوزدهم فوریه 1915 ، ناوگان دریائی مشترک انگلستان و فرانسه با محاصره منطقه، به مدت یک ماه نیروهای عثمانی مستقر در دو سوی تنگه را گلوله باران کردند. نبرد 18 مارس، آخرین برگ این حمله بود که نتیجه را در پایان به سود عثمانیها رقم زد.
متفقین در این روز تمام نیروی خود را به کار بستند تا کنترل تنگه داردانل را به دست آورند اما با دفاع عثمانیها، دست آخر هفت کشتی آنان در این روز غرق شد که منجر به عقب نشینی این نیروها شد.
متفقین برای جبران این شکست و اعاده حیثیت، تدارک نبرد همهجانبهای را با حضور نیروی دریایی و زمینی دیدند. در 25 آوریل، لشکر هفتاد هزار نفری متفقین، در « چناق قلعه » پیاده شدند و آنان را 109 ناوگان جنگی و صدها شناور دیگر از دریا حمایت کردند. این نبرد چندین ماه به طول کشید و با دفاع سرسختانه عثمانیها روبرو شد. سرانجام، به دلیل تلفات سنگین، نیروهای متفق در ماه دسامبرآغاز به تخلیه منطقه کردند و کنترل منطقه در دست عثمانی باقیماند.
توپخانه انگلستان در نبرد گالیپولی
برخی منابع تعداد کشته شدگان این جنگ را نیم میلیون نفر نوشتهاند اما بر اساس شمار کشته شدگان و مجروحان روی هم نیم میلیون نفر بودهاست که تقریباً دو طرف به اندازه برابر کشته و زخمی دادهاند.
تعداد کشتههای عثمانی و متفقین به ترتیب 86 و 44 هزار نفر بودهاست. زخمی شدگان نیز به ترتیب 97 و 164 هزار نفر بودهاند که جمع تلفات (کشته شدگان و زخمیها) به بیش از نیم میلیون نفر میرسد.
مصطفی کمال رهبر ترکها خود در نبرد مستقیماً فرماندهی ترکها را بر عهده داشته و در تهییج و تحریک نیروهای عثمانی مؤثر بوده است. چرچیل نیزازسوی دیگرنقش عمدهای را در انگلستان در به راهاندازی این جنگ داشتهاست.
این نبرد در استرالیا و نیوزلند با نام نبرد آنزاک نیز شناخته میشود و هر ساله مراسم یادبودی درروز آنزاک برای آن برگزار میشود.
آتاتورک در یکی از سخنرانیها به نیروهای زیر فرمانش گفته بود : ” من به شما دستورنمیدهم که بروید و بجنگید، دستورمیدهم بروید و بمیرید ” .
منابع
ـــ ویکی پدیای انگلیسی
ـــ وب گاهی از ترکیه در باره گالیپولی
ـــ روز شمار نبرد
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
. | ||
The Dardanelles failure has put an end to the British Empire’s apogee. From then on Britain’s influence in her dominions had gradually declined. Despondent Africa and India have revolted. A period of awakening had begun in the dominions with the sense of national identity. In 20-30 years time, the British Empire has came to an end. The British has sailed for the world sovereignty but the Dardanelles campaign has misled their route.
After the Dardanelles Campaign, the course of history had been changed not only for Britain but also for Russia. Russia has entered a period of progression and this progression reached its highest point in the Second World War. On the other hand, the Ottoman Government has closed the straits until the end of First World War and banned any passage through. Doubtless, this closure had very negative effects on international trading and especially on the countries neighbouring the Black Sea. Military Assessment
|
|