دیوار گرگان کهن‌تر از دیوار چین
گروهی بین المللی از باستان‌شناسان شواهدی را در ایران کشف کرده است که نشان می‌دهد ایرانیان باستان از نظر توان نظامی و مهارت‌های مهندسی با رومی‌ها برابری می‌کرده‌اند.
این گروه از باستان‌شناسان ایرانی و بریتانیایی، می‌گویند شواهد تازه از دیوار بزرگ گرگان بینشی اروپایی‌مدار نسبت به تاریخ جهان را به چالش می‌گیرد. این دیوار از دیواری که به فرمان امپراتور آدریان در مرز انگلستان و اسکاتلند ساخته شد طولانی‌تر و از بسیاری از بخش‌های دیوار بزرگ چین، بیش از هزار سال کهن‌تر است. حتی می‌توان آن را طولانی‌ترین دیوار آجری جهان کهن دانست.
کانون این دیوار که به خاطر آجرهای رسی بکار رفته در آن به مار سرخ نیز مشهور است، در ایران امروز واقع شده، اما یک سر آن از مرزهای عراق امروزی آغاز و پس از عبور از استپ‌های قفقاز در شمال غربی ایران، به آسیای مرکزی و شبه قاره‌ی هند در شرق ایران امتداد یافته است.
شناسایی هویت دقیق بانیان این دیوار همواره برای باستان‌شناسان دشوار بوده اما اکنون یک گروه باستان‌شناسی از پژوهشگران ایرانی و بریتانیایی موفق شده‌اند تاریخ ساخت آن را قرن‌های پنجم و یا ششم پیش از میلاد تعیین کنند. به گفته‌ی این باستان‌شناسان، این دیوار در دوره‌ی امپراتوری ساسانی، واپسین امپراتوری بزرگ ایران پیش از ورود اسلام به این کشور ساخته شده است.
دکتر اِبِرهارد سَور به بی‌بی‌سی گفت این یافته اهمیت زیادی دارد زیرا نقطه نظر سنتی اروپا-محور باستان‌شناسان را به چالش می‌کشد: “در زمانی که امپراتوری روم غربی در حال فروپاشی بود و امپراتوری روم شرقی نیز به شدت زیر فشار بود، امپراتوری ایران توانسته نیروی انسانی لازم برای خلق بنایی را ساماندهی کند که به لحاظ عظمت، هیچ بدیلی در جهان غرب ندارد.” و با توجه به سطح عالی مهندسی اعمال شده در این بنا، می‌توان گفت که مهندسی ایران و امپراطوری ساسانی به خوبی با مهندسی امپراطوری روم رقابت داشته و یا حتی از آن پیشی گرفته است.
این هیات باستان‌شناسی همچنین موفق به شناسایی کانال‌های انتقال آب، یک قنات و یک زنجیره قلعه در طول این دیوار شده است که به گفته آن‌ها، نیرویی بیش از 30 هزار نظامی را در خود جای می‌داده است. اما پروژه اکتشاف این بنای تاریخی تمام نشده است. به گفته دکتر سَِور، تصویربرداری ماهواره‌ای و اطلاعات مردم محلی، باستان‌شناسان را قادر کرده که سازه‌های قابل توجه دیگری را نیز در مسیر این دیوار شناسایی کنند.
منبع:
بی‌بی‌سی، الترا نی اسمیت، دبیر خبرهای اروپا-آسیا
