مارکوس چُناخترشناس و نویسنده علمی
- حق نشر عکسGETTY IMAGES
سیاه‌چاله‌ها جاهایی در فضا هستند که گرانش بقدری قوی است که هیچ چیز حتی نور نمی‌تواند از آن بگریزد، منشا سیاهی سیاهچاله همین است. تصور امروزی ما از سیاهچاله براساس نظریه نسبیت عام اینشتین شکل گرفته است. این نظریه می‌گوید اجرامی مثل خورشید در اطراف خود دره‌ای در فضا-زمان ایجاد می‌کنند و اجرام دیگر هم درون آن می‌افتند. در این نظریه، سیاهچاله چاهی بی‌انتها است که نور نمی‌تواند بدون اینکه آخرین ذره انرژی‌اش را از دست بدهد از آن بگریزد.
به دلایلی که هنوز بدرستی آنها را نمی‌فهمیم، طبیعت دو نوع سیاهچاله ایجاد کرده است: سیاهچالههای ستاره-جرم و سیاهچالههای کلان‌جرم، که جرم آنها از میلیونها برابر جرم خورشید تا میلیاردها برابر آن متغیر است.
شواهدی هست که نوع دیگری از سیاه چاله‌ها وجود دارد که جرمشان حد وسط ستاره-جرم و کلان جرم است اما اخترشناسان تا به حال تعداد بسیار کمی از سیاهچالههای جرم متوسط را پیدا کرده‌اند.
سیاهچالههای ستاره-جرم پایان مسیر تکامل ستاره‌های بزرگ‌جرم است. با این حال کسی از منشا سیاهچالههای کلان‌جرم خبر ندارد و نمی‌دانیم چرا به نظر می‌رسد که تقریبا در مرکز تمام کهکشان‌ها، از جمله کهکشان خودمان راه شیری، یک سیاهچاله کلان‌جرم قرار دارد. معمای مرغ و تخم مرغ است؛ آیا اول کهکشان ستارگان شکل می‌گیرد و بعد یک سیاه چاله کلان جرم در مرکز آن به وجود می‌آید؟ یا یک سیاه چاله کلان‌جرم وجود دارد و بعد کهکشان ستارگان حول آن شکل می‌گیرد؟
وقتی ماده در مسیری مارپیچ درون سیاهچاله سقوط می‌کند گرم می‌شود و یک صفحه حلقوی برافزوده ایجاد می‌کند که بی‌اندازه داغ است و می‌تواند صد برابر کهکشانی از ستارگان انرژی آزاد کند. این انرژی، منشا انرژی کهکشان‌های فعال است، پر انرژی‌ترین پدیده کائنات
